Visoka Sierra

High Sierra, igrani, akcijski, kriminalistički, SAD, 1941

REŽIJA: Raoul Walsh

Visoka Sierra

ULOGE:
Ida Lupino (Marie),
Humphrey Bogart (Roy Earle),
Alan Curtis (Babe),
Arthur Kennedy (Red),
Joan Leslie (Velma)

SCENARIJ:
John Huston,
W.R. Burnett (prema vlastitom romanu)

FOTOGRAFIJA:
Tony Gaudio

GLAZBA:
Adolph Deutsch

MONTAŽA:
Jack Killifer

Sadržaj:

Ostarjeli gangster Big Mac planira pljačku mondenog hotela u kalifornijskom odmaralištu Tropico Springsu. Za organizatora i vođu pljačke angažira iskusnog Roya Earlea koji je upravo otpušten iz zatvora na istoku zemlje nakon guvernerova pomilovanja. Roy dolazi u Kaliforniju i u planinskom kampu susreće se sa suradnicima u planiranoj pljački, hotelskim recepcionerom Louisom Mendozom, te Redom i Babeom. Potonji je u društvu plesačice Marie koju Roy želi poslati natrag u Los Angeles, no ona ga uspije uvjeriti da joj dozvoli da ostane. Također, usvoji malog psića Parda. Marie se zaljubi u Roya dok on planira složenu kriminalnu operaciju, no on joj ne uzvraća osjećaje istom mjerom. Upravo suprotno, upoznat će skromnu obitelj čija je članica i vrlo mlada djevojka Velma koja šepa na jednu nogu i u koju će se zaljubiti i platiti joj operaciju kojom će se ona riješiti tog hendikepa. No Velma ima zaručnika, a i Roy je mnogo stariji od nje…

Visoka Sierra rani je i jedan od najboljih primjeraka film noira, iako nije reprezentativan izdanak tog podžanra s obzirom da se uglavnom zbiva u prirodnim i dnevnim eksterijerima, dok je standardan ambijent film noira grad, noć obično prevladava nad danom, a interijeri nad eksterijerima. Film je bio ključan za karijere Humphreyja Bogarta i Johna Hustona – Bogartu je u 42. godini života to bila prva glavna uloga, a koscenaristu Hustonu (scenarij je napisao s autorom adaptiranog romana, W.R. Burnettom, autorom i romana Mali Cezar prema kojem je Mervyn LeRoy 1931. snimio slavni gangsterski istoimeni film, te suscenarist znamenitog Hawksova Lica s ožiljkom iz 1932.) omogućio je prijelaz u redateljske vode, u kojima će debitirati kasnije iste godine glasovitom istoimenom adaptacijom Malteškog sokola Dashiella Hammetta, ostvarenjem koje se često navodi kao 'službeni' začetnik film noira. Zanimljivo je da je glavna uloga iskusnog gangstera koji se zaljubi u 'krivu' djevojku bila ponuđena Georgeu Raftu, tada popularnom utjelovitelju gangsterskih likova, ali Bogart ga je uspio nagovoriti da ju odbije, među ostalim i zato što glavni lik na kraju pogine, što se Raftu nije svidjelo (kao ni drugom istaknutom glumcu gangsterskih filmova tog vremena, Paulu Muniju, kojem je rola također bila ponuđena). Bogart s pogibijom, međutim, nije imao nikakvih problema, bio je sporedni karakterni glumac uglavnom u ulogama negativaca, i u liku Roya Evansa, također negativca, ali onog tragičnog za kojeg publika navija, vidio je priliku za veliki proboj. Naposljetku je uspio uvjeriti režisera Raoula Walsha (Burne dvadesete, Oni voze noću, Umrli su u čizmama, Džentlmen Jim, Cilj: Burma, Srebrna rijeka, Bijelo usijanje, Udaljeni bubnjevi), jednu od legendi klasičnog Hollywooda, da mu povjeri glavnu ulogu, iako ga je Walsh vidio kao nositelja jedne od sporednih. Koliko je Bogartov status tada bio nezavidan svjedoči i činjenica da je na špici kao vodeće glumačko ime potpisana Ida Lupino, mlada i tek s dva ranija filma posebno istaknuta glumica čija uloga Marie je vjerojatno prije sporedna nego glavna. No Bogartova izvedba bila je toliko sugestivna i snažna da je ubrzo dobio niz novih prilika u glavnim ulogama te postao jedna od najvećih hollywoodskih zvijezda, i to ostao do današnjeg dana. S druge strane, Ida Lupino imala je skromniju glumačku karijeru, ali je zato postala jedna od prvih svjetskih redateljica značajnijeg opusa i jedan od pionira nezavisnog filma u Americi. Visoka Sierra gotovo u cijelosti je snimljena na stvarnim lokacijama, odlikuje se izvanrednom atmosferom i naglašenim redateljskim ritmom tipičnim za Walsha, ritmom koji u antologijskoj planinskoj završnici s automobilskom potjerom postaje furiozan, iznimno ekspresivnim glumačkim izvedbama i slojevitošću u karakterizaciji likova i njihovih odnosa, a spomenimo i da je dražesni Royev psić Pard bio stvarni Bogartov pas Zero koji je svoju rolu odradio savršeno.

c/b, 100'

Trailer