Dr. Mabuse, kockar, I. dio: Veliki kockar, slika vremena

Dr. Mabuse, der Spieler I: Der grosse Spieler, ein Bild der Zeit, igrani, Njemačka, 1922

REŽIJA: Fritz Lang

Dr. Mabuse, kockar, I. dio: Veliki kockar, slika vremena

ULOGE:
Rudolf Klein-Rogge (Dr. Mabuse),
Paul Richter (Edgar Hull),
Alfred Abel (grof Told),
Bernhard Goetzke (inspektor von Welk),
Georg John (Pesch)

SCENARIJ:
Thea von Harbou (prema romanu Norbert-a Jacques-a)

FOTOGRAFIJA:
Carl Hoffmann

Sadržaj:

Doktor Mabuse, majstor hipnoze i prerušavanja, na čelu je zločinačke organizacije. Manipuliranjem na tržištu dionica i dokonim bogatašima Mabuse se namjerava obogatiti i steći veliku moć, a njegova sljedeća žrtva je Edgar Hull, sin industrijalca milijunaša. Prerušivši se i predstavivši se kao Hugo Balling, Mabuse se uspije ubaciti u Hullov kockarski klub, a onda u kartaškoj igri hipnotizira Hulla i pošto ga je porazio, dobije od njega pravo bogatstvo. Nakon buđenja iz hiponoze Hull ne može shvatiti što se dogodilo, a državni tužitelj Norbert von Wenck zainteresira se za slučaj, vjerujući da je industrijalčev sin najnovija u nizu žrtava neznanog velikog manipulatora…

Doktor Mabuse, kockar bio je, godinu nakon Umorne smrti, novi veliki uspjeh Fritza Langa i scenaristice Thee von Harbou, s kojom se intimno zbližio (uskoro i oženio) upravo surađujući na tom filmu (ona je još bila udana za Rudolfa Klein-Roggea, glavnog glumca koji je briljantno utjelovio Mabusea, ali započinjanje veze s Langom nije se negativno odrazilo na produkciju). Izvorno, film je trajao preko četiri i pol sata i prilikom premijere u Njemačkoj prikazan je u dva dijela (I. dio - Veliki kockar, slika vremena, II. dio – Pakao, igra o ljudima našeg vremena), ali s razmakom od mjesec dana između puštanja prvog i drugog dijela u distribuciju. Kasnije, češće se prikazivao kao jedna cjelina, ali u skraćenim verzijama različitih trajanja, obično ne kraćim od tri sata (jednu takvu skraćenu verziju u Sovjetskom Savezu montirao je budući avangardistički klasik Sergej Ejzenštejn). Adaptacija istoimenog romana luksemburškog germanofonog književnika Norberta Jacquesa, bestselera koji je u vrijeme početka snimanja filma još izlazio u nastavcima, Doktor Mabuse, kockar u mnogočemu je pojednostavio izvornik koji je obilovao eksplicitnim uvidima u psihu likova i brojnim solilokvijima, što je u doba nijeme kinematografije bilo praktični nemoguće prenijeti u film, iako je Lang iznašao specifično filmske načine psihologizacije. S druge strane, on i von Harbou unijeli su neke motive kojih u romanu nije bilo, poput krivotvorenja kao jedne od Mabuseovih vrhunskih vještina (usput rečeno, riječ Spieler koja opisuje naslovni lik, u njemačkom ne označava samo kockara nego i glumca i manipulatora, a Mabuse kao lik pokriva sva ta značenja). Stilski i tematski potpuno u duhu ekspresionističke poetike, Doktor Mabuse, kockar smatra se, uz Kabinet doktora Caligarija Roberta Wienea iz 1920. i Nosferatua Friedricha Wilhelma Murnaua iz 1922., glavnim predstavnikom i vrhunskim dometom njemačkog filmskog ekspresionizma.

 

c/b, 155'

Trailer