CAST:
Keanu Reeves,
Laurence Fishburne,
Carrie-Anne Moss,
Hugo Weaving,
Joe Pantoliano

SCRIPT:
The Wachowskis (Lana Wachowski & Lilly Wachowski)

PHOTOGRAPHY:
Bill Pope

MUSIC:
Don Davis

EDITING:
Zach Staenberg

SCENOGRAPHY:
Lisa Brennan,
Tim Ferrier,
Marta McElroy

COSTUMES:
Kym Barrett

Synopsis:

Thomas Anderson vodi dvostruki život – po danu je običan kompjuterski programer, a po noći ekstraordinarni haker znan kao Neo. Već dugo propituje realnost u kojoj živi, ali istina daleko nadmašuje njegovu imaginaciju. Kad ga kontaktira Morpheus, legendarni haker kojeg je vlada označila kao terorista, Neo se nađe na meti policije.

Kao pobunjenik protiv strojeva koji zapravo vladaju ljudima kreiravši za njih iluzionistički svijet koji ih uljuljkuje u lažnoj, simuliranoj stvarnosti zvanoj matrix (matrica), Neo se mora konfrontirati sa supermoćnim kompjutorskim programima posvećenima zaustavljanju pobune koju je pokrenuo Morpheus…
 

Matrix je jedan od najinovativnijih i najmaštovitijih izdanaka cyberpunka, podžanra SF-a, film koji je žanr obogatio intenzivnim rabljenjem elemenata japanske anime i hongkonških borilačkih filmova, osobito onih s virtuozno koreografiranim prizorima borbi (gdje kamen međaš čini znameniti Dodir zena Kinga Hua iz 1971.). Tvorci Matrixa, braća Larry i Andy Wachowski (kasnije su promijenili spol i postali Lana i Lily), pošli su od sličnih premisa kao James Cameron u Terminatoru, dakle od pobune ljudi protiv strojeva koji su zavladali svijetom, ali su to polazište maestralno nadogradili i uslojili ne samo stanovitom transcendentalnošću načelno na tragu spomenutog Dodira zena, nego i filozofijskom idejom simulakruma kao reprezentacije ili imitacije, možda se ponajviše oslanjajući na stavove Jeana Baudrillarda za kojeg simulakrum nije (puka) kopija stvarnosti, nego pod vlastitim uvjetima postaje istinom, odnosno hiperrealnost, pri čemu se ono što kopira odnosno označava ne može locirati jer nije ni postojalo ili više ne postoji.

Braća Wachowski osvajala su gledatelje i kritičare intrigantnim idejama i njihovim odličnim redateljskim realizacijama, sjetimo se njihova briljantnog debitantskog trilera Preko svake mjere s Jennifer Tilly i Ginom Gershon kao nezaboravnim lezbijskim parom i Joeom Pantolianom kao njihovih antagonistom, ili virtuozno dizajniranog i režiranog Speed Racera, prvog filma nakon što su realizirali trilogiju Matrix. Naime, nakon ogromnog kritičarskog i gledateljskog uspjeha izvornog Matrixa, braća su polučila i dva nažalost kud i kamo manje poticajna, premda solidna nastavka, Matrix Reloaded i Matrix Revolutions, a podosta godina kasnije, 2021., Lana Wachowski (nekadašnji Larry) samostalno je režirala četvrti izdanak serijala, Matrix Uskrsnuća, najslabije primljen dio franšize.

Izvorni Matrix, međutim, ostaje jedan od ključnih SF filmova proteklih više od četvrt stoljeća, pa i šire, jer mnogi ga s pravom smatraju jednim od najboljih SF-ova svih vremena. Bio je nominiran za četiri Oscara u takozvanim tehničkim kategorijama, i sve četiri nominacije je potvrdio – za najbolju montažu, vizualne efekte, zvuk i montažu zvučnih efekata. A Keanu Reeves ulogom Nea dosegao je vrhunac karijere, pri čemu su mu odlični partneri Laurence Fishburne kao Morpheus i Hugo Weaving kao agent Smith.

Autor komentara: Damir Radić

 

Ulaznice za projekciju 27. 01. u 21:00 moguće je kupiti online OVDJE ili na blagajni Centra za kulturu Histrionski dom sat vremena prije početka. 

color, 136'