The Steamroller and the Violin
Katok i skripka, feature film, srednjemetražni, drama, USSR, 1961
DIRECTED BY: Andrej Tarkovski
CAST:
Igor Fomchenko (Sasha),
Vladimir Zamanskiy (Sergej),
Natalija Arkhangelskaja (Devushka),
Marina Adzhubei,
Antonina Maksimova,
Lyudmila Semyonova
SCRIPT:
Andrej Konchalovski,
Andrej Tarkovski (based on story by S. Bakhmetyeva)
PHOTOGRAPHY:
Vadim Yusov
MUSIC:
Vyacheslav Ovchinnikov
EDITING:
Lyubov Butuzova
Synopsis:
Sedmogodišnji dječak Saša živi s majkom i sestrom u staroj moskovskoj stambenoj zgradi i svaki dan odlazi u muzičku školu gdje vježba sviranje violine. Drugi dječaci njegovih godina koji žive u istoj zgradi ne žele se igrati s njim, nego mu se izruguju i maltretiraju ga zbog njegovih glazbenih sklonosti. Jednog dana Saša upozna radnika na parnom valjku Sergeja zvanog Serjoža, koji postavlja asfalt u blizini njegove zgrade i koji ga zaštiti pred napasnim dječacima. Saša i Sergej se sprijateljuju i tako se stvara veza između fizičkog i duhovnog rada…
Na trećoj godina studija na čuvenom moskovskom Visokom državnom institutu za kinematografiju (VGIK), Andrej Tarkovski upoznao je Andreja Končalovskog te su se dvojica budućih slavnih autora odmah prepoznali kao srodne duše. Zajednički su napisali scenarij za Tarkovskijev diplomski rad, srednjemetražni film Parni valjak i violina, te ga prodali vodećem sovjetskom filmskom studiju Mosfilmu koji je tako postao producent tog studentskog ostvarenja. Tarkovskog je daleko više zanimalo stvaranje atmosfere putem poetski povezanih slika nego tradicionalna dramaturgija s oštrim sukobima, što su cijenili i njegovi profesori te je diplomirao s najvišom ocjenom. Iako tada tek neznani student, želio je da mu film snimi renomirani direktor fotografije Sergej Urusevski (Ždralovi lete), a nakon što je ovaj to otklonio, angažirao je onda malo znanog Vadima Jusova koji će mu snimiti i prve dugometražne igrane filmove Ivanovo djetinjstvo, Andrej Rubljov i Solaris, te tako postati jedan od najistaknutijih sovjetskih i svjetskih snimatelja. Parni valjak i violina odlikuje se ekspresionističkim kutovima snimanja, dubinskim kompozicijama kadra i ejzenštejnovskom (asocijativnom) montažom, onim što će obilježiti i Tarkovskijev skorašnji cjelovečernji debi Ivanovo djetinjstvo. Film je dobio glavnu nagradu na Newyorškom festivalu studentskog filma 1961.
color, 46'