Drvo za vješanje
The Hanging Tree, igrani, western, romantična drama, SAD, 1959
REŽIJA: Delmer Daves
ULOGE:
Gary Cooper (dr. Joseph 'Doc' Frail),
Maria Schell (Elizabeth Mahler),
Karl Malden (Frenchy Plante),
George C. Scott (George Grubb),
Karl Swenson (Tom Flaunce),
Virginia Gregg (Edna Flaunce)
SCENARIJ:
Wendell Mayes,
Halsted Welles (prema romanu Dorothy M. Johnson)
FOTOGRAFIJA:
Ted D. McCord
GLAZBA:
Max Steiner
MONTAŽA:
Owen Marks
Sadržaj:
Montana 1873., vrijeme zlatne groznice. Tajanstveni liječnik, dr. Joseph Frail, stiže u gradić Skull Creek koji vrvi od ljudi u potrazi za zlatom. Kupuje kuću na vrhu brda, odakle ugleda svjetinu koja želi linčovati sitnog lopova Runea. Frail ga spasi i liječi mu rane, ali zahtjeva da mladić postane njegov sluga. Propovjednik i iscjelitelj, alkoholičar George Grubb, počne huškati ljude na Fraila, inače odličnog revolveraša i kockara, tvrdeći da je sam vrag, no nitko ga ne shvaća ozbiljno, barem u prvo vrijeme. U gradić stiže kočija s kočijašem kao jedinim preživjelim, koji ispriča da su ih napali nepoznati pljačkaši. Građani predvođeni grubim Frenchyjem Planteom organiziraju potjeru i pronalaze preživjelu putnicu, oslijepljenu Šveđanku Elizabeth Mahler. Frail je počne liječiti te se zajedno s Runeom brine o njoj. On i Elizabeth počnu se međusobno zaljubljivati…
Drvo za vješanje jedan je od ambicioznijih i neobičnijih vesterna svog vremena. Puno više od žanrovskih zasada zanima ga psihologija likova, koja uključuje moralno ambivalentnog junaka, i sukob različitih, ekspresivno predočenih karaktera, sve to na vizualno izuzetno dojmljiv način (direktor fotografije Ted McCord snimao je na standardnu 35milimetarsku vrpcu, ali koristio je poseban tehnički postupak kojim je dobio efekt kao da je film sniman na puno široj, na primjer 70milimetarskoj traci koja omogućuje senzacionalniji vizualni učinak). Film se bazira na noveli odnosno kratkom romanu Dorothy M. Johnson, možda i najistaknutijeg ženskog autora proznih djela smještenih na Divlji zapad (prema njezinoj priči tri godine kasnije John Ford snimio je jedan od najznamenitijih vesterna u povijesti, Čovjeka koji je ubio Libertyja Valancea, a i autorica je filmske priče za jedan od poznatijih novoholivudskih vesterna Čovjek zvan konj Elliota Silversteina iz 1970. ). Drvo za vješanje pamti se i kao posljednji vestern legendarnog Garyja Coopera, koji se svega dva mjeseca prije početka snimanja podvrgnuo plastičnoj operaciji lica (zatezanju), ali i kao prvi filmski nastup znamenitog karakternog glumca zvjezdanog potencijala Georgea C. Scotta. Glavnu žensku ulogu švedske imigrantice odlično je odigrala austrijska glumica osobite pojavnosti Maria Schell, do tad međunarodno najpoznatija po austrijsko-jugoslavenskom ratnom filmu njemačkog klasika Helmuta Käutnera Posljednji most iz 1954. Zanimljivo je spomenuti i da se režiser Delmer Daves tokom snimanja razbolio, te ga je u redateljskoj stolici privremeno zamijenio glumac Karl Malden (Tramvaj zvan čežnja, tv-serija Ulice San Francisca) koji je u Drvu za vješanje utjelovio lik neurotičnog Frenchy Plantea, jedan iz galerije intrigantnih karaktera tog izvanserijskog vesterna. Vesterna koji se pamti i po zaraznoj naslovnoj pjesmi Jerryja Livingstona i Macka Davida, nominiranoj za Oscara.
boja, 107'