ULOGE:
Marlon Brando,
Jane Fonda,
Robert Redford,
E. G. Marshall,
Angie Dickinson

SCENARIJ:
Lillian Hellman

FOTOGRAFIJA:
Joseph LaShelle,
Robert Surtees

GLAZBA:
John Barry

MONTAŽA:
Gene Milford

SCENOGRAFIJA:
Frank Tuttle

KOSTIMI:
Donfeld

Sadržaj:

Bubba Reeves pobjegao je iz zatvora i ta vijest uznemiruje stanovnike njegova rodnog gradića u Teksasu. Dio njih smatra ga nevino osuđenim, a veći dio opasnim kriminalcem. U gradu živi Bubbina supruga Anna koja je započela vezu s njegovim prijateljem Jakeom, sinom bogatog lokalnog bankara Vala Rogersa. Šerif Calder, koji je sklon vjerovati u Bubbinu nevinost, očekuje da će se bjegunac pojaviti u gradu, gdje se dio stanovnika počinje opijati i predlagati potjeru za njim…
 

Jedan od najrespektabilnijih producenata svog vremena, trostruki oskarovac Sam Spiegel (Na dokovima New Yorka, Most na rijeci Kwai, Lawrence od Arabije) okupio je impresivnu glumačku ekipu na projektu adaptacije kazališnog komada odnosno romana The Chase uglednog književnika i scenarista Hortona Footea, dvostrukog oscarovca (za adaptaciju romana Ubiti pticu rugalicu Harper Lee za istoimeni film Roberta Mulligana, te za izvorni scenarij za Nježno milosrđe Brucea Beresforda). Marlon Brando, Jane Fonda, Robert Redford, James Fox, Angie Dickinson, Robert Duvall briljirali su u svojim rolama, ali i ekipa iza kamere bila je na zavidnom nivou. Footeove predloške scenaristički je adaptirala slavna dramatičarka Lillian Hellman, poznata i kao supruga klasika ekonomične kriminalističke proze Dashiella Hammetta s kojim je zajedno bila na udaru antikomunističke histerije u Americi, tako da joj je motivika progona časnog i dostojanstvenog, ali nezaštićenog pojedinca bila itekako bliska.

Na redateljskoj poziciji pak bio je Arthur Penn, jedan od najambicioznijih sineasta tog razdoblja u Hollywoodu koji je iza sebe imao dva vrlo zapažena ostvarenja, tzv. psihoanalitički vestern o Billyju Kidu, Ljevoruki revolveraš iz 1958., te s dva glumačka Oscara nagrađenu Čudotvorku iz 1962. o slučaju odrastanja i socijaliziranja slijepe i gluhonijeme književnice Helen Keller. Penn, nesumnjivi anticipator Novog Hollywooda 1970-ih, u kojem će i sam participirati filmovima poput Malog velikog čovjeka, Noćnih kretanja i Dvoboja na Missouriju, kreirao je snažno kritički orijentiran film intenzivne napetosti, silovitih emocija i intrigantnih psiholoških uvida - posebno je zanimljiv ljubavni trokut između likova koje igraju Robert Redford, Jane Fonda i James Fox.

Međutim u vrijeme premijere Potjera bez milosti slabo je primljena i od kritike i od publike, i bio je to najveći neuspjeh u karijeri Sama Spiegela kao nezavisnog producenta. Film nisu voljeli ni najveća zvijezda Marlon Brando, koji je smatrao da njegov lik nije dostatno razrađen, ni Arthur Penn, koji je imao problema u suradnji s direktorom fotografije, veteranom oscarovcem Josephom LaShelleom (Laura, Marty, Apartman), i kojem Spiegel nije dozvolio da sam montira film. Penn ga je bio zamislio u ritmu 'kontinuirane histerije', a montirana verzija bila je za njegov ukus previše razvodnjena.

No danas Potjera bez milosti ima puno bolji status, smatra se bitnim ostvarenjem Pennova opusa i američke kinematografije šezdesetih, u vrijeme velikih ne samo filmskih nego i općedruštvenih previranja. Prizori premlaćivanja šerifa Caldera, do tog vremena jedna od najnasilnijih scena u povijesti hollywoodske kinematografije, te noćne vatrometne potjere na automobilskom otpadu svakako su antologijskih dometa, a već je rečeno da su glumačke izvedbe redom vrhunske. Godinu poslije Penn se oporavio od nezadovoljstva snimivši svoj najslavniji film Bonnie i Clyde, jedno od prevratničkih i više-manje općeprihvaćenih ostvarenja tadašnje američke kinematografije.

Autor komentara: Damir Radić

boja, 134'