ULOGE:
Farley Granger (Franz Mahler),
Alida Valli (grofica Livia Serpieri),
Massimo Girotti (markiz Roberto Ussoni),
Heinz Moog (grof Serpieri),
Rina Morelli (Laura,
guvernanta),
Christian Marquand

SCENARIJ:
Luchino Visconti,
Suso Cecchi d'Amico

FOTOGRAFIJA:
G.R. Aldo,
Robert Krasker

MONTAŽA:
Mario Serandrei

Sadržaj:

Venecija, proljeće 1866., zadnji dani austrijske okupacije. Prilikom izvedbe Verdijeve opere Trubadur dolazi do talijanskih nacionalističkih manifestacija kojima je jedan od vođa markiz Roberto Ussoni, rođak grofice Livije Serpieri, nesretno udane za napuhanog postarijeg plemića. Ussoni izazove na dvoboj mladog austrijskog poručnika Franza Mahlera, jer je ovaj ironično komentirao Talijane, no austrijske vlasti ga prognaju. Livija se nakon Ussonijeva odlaska u progonstvo upoznaje s privlačnim poručnikom koji na nju ostavi jak dojam, te se u njega zaljubi. Njih dvoje ubrzo započnu tajnu ljubavnu vezu, a ubrzo se ispostavi da je glavna Franzova motivacija Livijin položaj i novac…

Svojim prvim povijesnim, raskošno produciranim filmom, izvedenim u melodramskom žanrovskom okviru, Luchino Visconti izazvao je kontroverze, a neki su ga kritičari čak prozvali za izdaju neorealizma. Istaknuti talijanski kriitičar Guido Aristarco, međutim, ustvrdio je da je riječ o novom stupnju u razvoju neorealizma prema analitičkom realizmu, a vodeći hrvatski poznavatelj Viscontijeva opusa i poetike, Bruno Kragić, smatra da film subvertira pripadnost žanru melodrame: „Ugođaj naglašenih emocija Visconti podriva distanciranošću kamere (…) te antiromantičnim pripovijedanjem s brojnim ironičnim obratima u kojima se vrednote romantične ljubavi i nacionalnog ponosa otkrivaju kao iluzorne (…)“. Bilo kako bilo, ta priča o slijepoj zaljubljenosti emotivno neinteligentne protagonistice, labavo temeljena na istoimenoj pripovijetki odnosno kratkom romanu Camilla Boita, odlikuje se fascinantnim koloritom koji Kragić tumači ovako: „(…) efektni kolor koji pokazuje utjecaj romantičnog slikarstva korespondira s pojedinim emocionalnim stanjima pa dominacija smeđe i crvene boje evocira nadu i radost, a prevladavanje zelenih i plavih tonova kukavičluk i prijetvornost“. Zanimljivo je da je Visconti u glavnim ulogama želio Ingrid Bergman i Marlona Branda, no Bergman je tada bila udana za Viscontijeva redateljskog 'rivala' Roberta Rossellinija i on joj ne bi dopustio da glumi u filmu drugog režisera, dok su producenti u ono vrijeme Farleyja Grangera (Oni žive noću, Uže, Nepoznati iz Nord-ekspresa) smatrali većom zvijezdom od Branda, a Brando ionako nije bio zainteresiran za film kad je shvatio da mu partnerica ne bi bila Bergman nego (rođena Puljanka) Alida Valli (Slučaj Paradine, Treći čovjek, Suspiria). Interesantno je i da su za drastično skraćenu američku verziju neke dijaloge napisali slavni američki književnici Tennessee Williams i Paul Bowles. Godine 2002. novu, erotiziraniju i predlošku suštinski vjerniju prilagodbu Boitine novele ostvario je Tinto Brass, pod naslovom Senso '45, premjestivši radnju u doba fašističkog režima.

boja, 123'