Sergej Ejzenštejn
22.01.1898, Riga - 11.02.1948, Moskva
Ruski redatelj, scenarist i teoretičar filma, karijeru je započeo u moskovskoj teatarskoj skupini Proletkult pod ravnanjem Vsevoloda Meyerholda. Vremenom počinje režirati predstave i započinje promišljanja o režiji koja će, nakon početka njegove filmske karijere, dovesti do mnogobrojnih eseja na temu montaže atrakcije, sukobljenih kadrova, asocijativne montaže i intelektualnoga filma. Prvi film Štrajk (Stachka) snima 1924. godine, a već slijedeće remek djelo Krstarica Potemkin (Bronenosets Potyomkin, 1925), film po kojem je i danas najpoznatiji. Nakon njega snima Oktobar (Oktyabr, 1928), no Krstarica Potemkin je bio zadnji film nad kojim je pri produkciji imao potpunu kontrolu. Iako politički angažiran u filmovima i na strani Staljinova režima, imao je mnogo problema sa cenzurom, te uspijeva dovršiti samo 7 filmova, ostavljajući mnoge nedovršene projekte. Nakon filma Staro i novo (Staroye i novoye, 1929), u Meksiku snima Da živi Meksiko (!Que Viva Mexico!, 1932). Zbog razvlačenja snimanja i nedostatka novca film nije nikada dovršio, a snimljeni je materijal ostao u Americi i nad postprodukcijom Ejzenštejn nije imao nikakav nadzor. Idući filmovi su mu: Aleksandar Nevski (Aleksandr Nevsky, 1938), Ivan Grozni I (Ivan Groznyj I, 1945) i Ivan Grozni II (Ivan Groznyj II: Boyarsky zagovor, 1958). Preminuo je u pedesetoj godini ne stigavši dovršiti zamišljenu trilogiju o Ivanu Groznom.
Filmografija
- Ivan Grozni II (Ivan Groznyj II: Boyarsky zagovor, 1958)
- Ivan Grozni I (Ivan Groznyj I, 1945)
- Aleksandar Nevski (Aleksandr Nevsky, 1938)
- Da živi Meksiko (!Que Viva Mexico!, 1932) (nedovršen)
- Staro i novo (Staroye i novoye, 1929)
- Oktobar (Oktyabr, 1928)
- Krstarica Potemkin (Bronenosets Potyomkin, 1925)
- Štrajk (Stachka, 1924)