Michelangelo Antonioni
29.09.1912, Ferrara, Italija - 30.07.2007, Rome, Italy
Michelangelo Antonioni, talijanski redatelj i scenarist, diplomirao je ekonomiju na sveučilištu u Bologni. Tokom studija snimao je 16mm filmove te pisao kritike u lokalnom listu (Il Corriere Padano). Odlučuje se posvetiti filmu i 1939. seli u Rim. Tamo radi kao suradnik u filmskom časopisu Cinema, no zbog političkog neslaganja biva otpušten (tadašnji urednik je bio Mussolinijev sin Vittorio). Nakon toga upisuje Centro Sperimentale di Cinematografia te počinje pisati scenarije. Iako mu prvi napisan scenarij nije bio produciran, 1942. godine angažiran je kao koscenarist na filmu Pilot se vraća (Una pilota retorna) redatelja Roberta Rosselinija. Iste je godine koscenarist i asistent redatelja na filmu I due Foscari Enrica Fulchignonija te u Francuskoj asistira Marcelu Carnéu na njegovom filmu Les visiteurs du soir. Dobivši poziv za vojnu službu, vraća se u Italiju. Pribavivši novčana sredstva, 1943. godine režira svoj prvi, kratkometražni dokumentarni film Ljudi s Poa (Gente del Po, 1943.), koji ga svrstava među preteče neorealizma. Tijekom rata, kada je filmska produkcija u Italiji stala, zarađivao je radeći kao prevoditelj knjiga. Luchino Visconti naručuje dva scenarija (Furore i II processo di Maria Tarkowska), no nijedan nije bio snimljen. Režijom se nastavlja baviti tek 1948. godine, snimivši brojne kratkometražne dokumentarne filmove. Prvi igrani film Kroniku jedne ljubavi (Cronaca di un amore) snima 1950. godine, razvijajući polako vlastiti vizualni stil i poetiku (kritika će ga kasnije proglasiti neorealistom duše, jer naglasak stavlja na psihološku analizu likova - pogotovo ženskih). Nakon koscenarističke suradnje s Federicom Fellinijem na filmu Bijeli šeik (Lo sceicco bianco, 1952.) režira omnibus Poraženi (I vinti, 1952.). Slijedi režija Dame bez kamelija (La signora senza camelie, 1953.), no film ostaje nezapažen te u iduće dvije godine režira tek segment omnibusa L'amore in città (1953.) i dokumentarni film Uomini in Piú. Godine 1955. režira treći dugometražni film Prijateljice (Le Amiche, 1955.) Nakon Krika (Il Grido, 1957.) slijede La Tempesta (1958.) i Nel segno di Roma (1959.), koje je odbio potpisati. Ipak, zahvaljujući tetralogiji s temom otuđenja - Avantura (L'Avventura, 1960.), Noć (La notte, 1961.), Pomračenje (L'Eclisse, 1962.) i Crvena pustinja (Deserto rosso, 1964.) - postaje jednim od najistaknutijih redatelja modernog filma. Avantura mu je donijela nagradu žirija na filmskom festivalu u Cannesu (dijeljeno za Kagi Kona Ichikawe) 1960. godine, za Noć je osvojio Zlatnog medvjeda i primio FIPRESCI nagradu na filmskom festivalu u Berlinu 1961. godine, Pomračenje donosi posebnu nagradu žirija u Cannesu (dijeljeno sa Procès de Jeanne d'Arc Roberta Bressona), a Crvena pustinja Zlatnog lava i FIPRESCI nagradu na venecijanskom festivalu 1964. godine. U sva četiri spomenuta filma surađivao je s Monicom Vitti. Godine 1966. u Engleskoj snima kultni film Povećanje (Blow-up). Zahvaljujući njegovu komercijalnom uspjehu u SAD-u snima Dolinu smrti (Zabriskie Point, 1970.). U Profesiji: reporter (Professione: reporter, 1975.) surađuje s Jackom Nicholsonom i Marijom Schneider, a u Misteriju Oberwalda (Il Mistero di Oberwald, 1980.) obnavlja suradnju s Monicom Vitti. Identifikacija jedne žene (Identificazione di una donna, 1982.) loše prolazi kod kritike te mu karijera stagnira, a moždani udar 1985. godine ostavlja ga djelomično paraliziranim. Ipak vraća se filmu i s Wimom Wendersom korežira omnibus Al di là delle nuvole (1995.). Godine 1999. počinje režirati dugometražni Tanto per stare insieme (2001.) u američkoj produkciji, ali se snimanje prekida. Kratkometražni dokumentarni film Lo sguardo di Michelangelo (2004.) režira 2004. i sudjeluje kao redatelj u omnibusu Eros (2004.). Oscara za životno djelo primio je 1995. godine.
Filmografija
Eros (2004) (omnibus, dio The Dangerous Thread of Things / Il filo pericoloso delle cose)
Lo sguardo di Michelangelo (2004) (kratkometražni dokumentarni)
12 registi per 12 città (dokumentarni omnibus, dio Roma) (1998)
Sicilia (1997) (kratkometražni)
Al di là delle nuvole (1995) (korežija)
Noto, Mandorli, Vulcano, Stromboli, Carnevale (1993) (dokumentarni)
Kumbha Mela (1989) (kratkometražni dokumentarni)
Roma '90 (1989) (kratkometražni)
Ritorno a Lisca Bianca (1983) (kratkometražni dokumentarni)
Identifikacija jedne žene (Identificazione di una donna, 1982)
Misterij Oberwalda (Il Mistero di Oberwald, 1980)
Profesija: reporter (Professione: reporter, 1975)
Chung Kuo (1972) (dokumentarni)
Dolina smrti (Zabriskie Point, 1970)
Povećanje (Blowup, 1966)
Tri lica (I Tre volti - dokumentarni omnibus, dio Prefazione) (1965)
Crvena pustinja (Il Deserto rosso, 1964)
Pomračenje (L' Eclisse, 1962)
Noć (La Notte, 1960)
Avantura (L' Avventura, 1960)
Nel segno di Roma (1959) (nepotpisan)
La Tempesta (1958) (nepotpisan)
Krik (Il Grido, 1957)
Prijateljice (Le Amiche, 1955)
Suvišni ljudi (Uomini in piu, 1950) (dokumentarni)
Ljubav u gradu (L' Amore in città - dokumentarni omnibus, dio Tentato suicido) (1953)
Poraženi (I Vinti, 1953)
Dama bez kamelija (La Signora senza camelie, 1953)
Falorijska uspinjača (La funivia del Faloria, 1950) (dokumentarni)
Dvorac duhova (La villa dei mostri, 1950) (dokumentarni)
Kronika jedne ljubavi (Cronica di un amore, 1950)
L'amorosa menzogna (1949) (dokumentarni)
Bomarzo (1949) (dokumentarni)
Ragazze in bianco (1949) (dokumentarni)
Sedam štapova, jedno odijelo (Sette canne, un vestito, 1949) (dokumentarni)
Praznovjerje (Superstizione, 1949) (dokumentarni)
Gradska čistoća (Nettezza urbana, 1948) (dokumentarni)
Oltre l'oblio (1948) (dokumentarni)
Roma-Montevideo (1948) (dokumentarni)
Ljudi s Poa (Gente del Po, snimljen 1943. / izdan 1947.) (dokumentarni)
Preminuo i Michelangelo Antonioni - FILMSKI.NET